Birgitta-Bijeenkomst dinsdag 18 februari 2024
Spiegel van de tijd
Heilige
vrouwen en mannen in religie en kunst
door
Wouter Prins, conservator van museum Krona Uden.
In de jaren zestig werden gipsen beeltenissen
van heiligen stukgeslagen, tot krijtjes vermalen.Vele heiligen, man of vrouw, werden uit de
kerkelijke kalender geschrapt. Hun historische achtergrond zou te mager zijn, hun
daden al te wonderbaarlijk.
Een aantal heiligen heeft inderdaad het loodje
gelegd. Nauwelijks iemand kent hen nog. Maar andere blijken voort te leven,
mensen te bemoedigen, telkens op een nieuwe wijze. Interessant zijn vooral de vrouwelijke martelaren
uit de eerste eeuwen. Barbara, Catharina, Agatha, Lucia. Jonge vrouwen die kozen
voor Jezus, en niet voor een aardse bruidengom. Werd dat in de jaren zestig nog
gezien als preuts of dwaas, nu beschouwen feministen deze maagden als moedige
vrouwen die de gesel van de man (vaders, minnaars, vorsten en keizers) durfden
te trotseren en voor hun eigen weg kozen.
Voor Birgitta, wel getrouwd en moeder van acht
kinderen, eigenwijs en standvastig, is al evenzeer respect. Ook Hildegard van
Bingen, de apostel Jacobus en Franciscus mogen zich in belangstelling
verheugen.
Maar de sterren van bijvoorbeeld Willibrordus en
Bonifatius verbleken. Ook Lambertus heeft het moeilijk. Een eeuw geleden lagen
de kaarten voor hen heel anders en werden zij door katholiek Nederland omarmd
als de apostelen van onze streken.
De
verering van heiligen is een boeiende geschiedenis. Het zegt veel over het
verleden en misschien nog meer over de dag van vandaag.
